Yenilenebilir enerji kullanımı arttıkça enerji depolama sistemlerine olan ihtiyaç ve talep de artıyor. Kısa süreli enerji depolamada lityum tabanlı bataryalar öne çıksa da uzun vadeli enerji depolama için farklı sistem arayışları sürüyor. İsrailli şirket BaroMar da bu ihtiyaca yönelik yenilikçi enerji depolama sistemini test etmeye hazırlanıyor. BaroMar’ın yaklaşımı, fazladan üretilen elektrik ile kompresörlerin çalıştırılması ve yüksek basınçlı havanın tanklarda depolanması mantığına dayanıyor. Basınçlı hava enerji depolama (CAES) ismi verilen sistemde, elektriğe ihtiyaç duyulduğunda basınçlı gaz türbinden geçirilerek elektrik üretiliyor. Şirketin açıklamasına göre oldukça uygun maliyetli olduğu belirtilen sistem ile haftalık, aylık ve hatta mevsimlik enerji depolamak mümkün olabiliyor.
Çok dayanıklı ve pahalı tanklara ihtiyaç duyulmuyor
Şirket tesisleri, derin suya erişimi olan kıyı şeridine yakın yerlerde konuşlandırılacak. BaroMar, büyük yüksek basınçlı tanklar yerine, basınçlı havayı çok daha ucuz tanklarda depolamak için su basıncını kullanıyor.
Bu beton ve çelik tanklar suyun 200-700 metre derinliklerine yerleştirilerek, üzerlerine kayalarla çelik kafesler yerleştiriliyor. İçi deniz suyuyla dolu olan tankların etrafında çok sayıda su geçirgen valf bulunuyor. Karada yer alan kompresör, fazla enerji ile çalıştırılarak derinliğe bağlı olarak 20-70 bar basınca yükseltilen hava, borular yardımıyla tanklara basılıyor.
Basınçlı hava, suyu tanklardan dışarı çıkmaya zorluyor, ancak harici suyun hidrostatik basıncı iç hava basıncıyla eşitlendiğinden, karadaki tanklar kadar dayanıklı ve pahalı tanklara ihtiyaç duyulmuyor. Depolana enerji geri kazanmak için sistem, havanın hortumdan yukarıya doğru termal geri kazanım sistemine ve ardından jeneratörü çalıştıran bir turbo genişleticiye gelmesine izin veriyor. Tankta da tekrardan su ile doluyor.
Güney Kıbrıs’ta pilot proje olarak uygulanacak sistemin gidiş-dönüş verimliliğinin %70 civarında olması hedefleniyor. Bu değer, Çin’deki dünyanın en büyük CAES tesisiyle (100 MW, 400 MWh) hemen hemen aynı seviyede. Geleneksel basınclı hava sistemlerinin ise üzerinde olduğu belirtiliyor. Güney Kıbrıs’ta kurulacak sistem, 4 MWh kapasiteye sahip olacak.
Düşük maliyetiyle rakiplerinin önüne geçmeyi hedefliyor
BaroMar, uzun ömürlü, çok düşük maliyetli tankları ve çok düşük bakım maliyetleriyle sistemin uzun süreli enerji depolamada rakiplerinin önünde olacağını iddia ediyor. Şirkete göre sistemin Seviyelendirilmiş Depolama Maliyeti (LCoS) MWh başına 100 dolar civarında. Diğer uzun süreli enerji depolama sistemlerinin ise 131 dolar/MWh maliyete sahip olduğu belirtiliyor.
Deniz altında 20 yıl boyunca çalışacak şekilde tasarlanan sistemin elbette zorlukları da bulunuyor. Kapsamlı jeofizik, jeoteknik ve batimetrik araştırma, inceleme, fizibilite çalışmasının yanında, karadaki mekanik ve elektrikli ekipman ihtiyaçları için derin denizlerde tank kurulumu için izin alınması gerekiyor. Yine de şirketin çözümü, uygun maliyetli ve ölçeklenebilir enerji depolama sistemlerine farklı bir alternatif olarak gelecek vadediyor.
